تأثیر بازارچه‌های مرزی بر ارتقاء شاخص‌های اقتصادی - اجتماعی مناطق روستایی مرزنشین مطالعة موردی: مرز باشماق مریوان

Authors

  • سیدعلی بدری دانشیار دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
  • سیما سعدی کارشناسی ارشد، گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
Abstract:

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر بازارچه‌های مرزی بر ارتقاء شاخص‌های اقتصادی - اجتماعی مناطق روستایی مرزنشین خاو و میرآباد، زریوار و سرکل در شهرستان مریوان است. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از حیث روش، توصیفی - تحلیلی است. برای گردآوری داده‌ها از روش اسنادی و در بخش میدانی از روش پیمایش مبتنی بر تکمیل پرسش‌نامه و مصاحبه بهره گرفته شده است. جامعة آماری این پژوهش، خانوارهای ساکن در سه دهستان مرزی خاو و میرآباد، زریوار و سرکل هستند که با بهره‌گیری از فرمول کوکران از میان ۳۰۹۴ خانوار، تعداد 360 خانوار به منزلة حجم نمونه انتخاب شده‌اند. اعتبار پرسش‌نامه نیز براساس آزمون آلفای کرونبـاخ، 0.7۴ درصد به دست آمده ‌است. همچنین با 3۰ نفر از افراد نمونه برای تکمیل یافته‌ها، مصاحبة فردی عمیق صورت گرفته است. روستاهای بررسی‌شده در سه دسته براساس فاصله از مرز (فاصلة دور، متوسط و نزدیک) طبقه‌بندی شده‌اند و 18 روستا (در هر فاصله، 6 روستا) برای نمونه انتخاب شده‌اند. برای تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها از آزمون t تک‌نمونه‌ای، آزمون کای اسکوئر و آزمون ANOVA در نرم‌افزار SPSS و برای تجزیه و تحلیل فضایی و تولید نقشه‌های مبتنی بر داده‌های آماری نیز از روش‌های خوشه‌بندی کم/ زیاد، خودهمبستگی فضایی، تحلیل لکه‌های داغ و روش IDW[1] در نرم‌افزار GIS استفاده شده ‌است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد بازارچه‌های مرزی از نظر شاخص‌های اقتصادی، عملکرد مطلوبی در مناطق روستایی مرزنشین نداشته‌اند. با توجه به تحلیل فضایی پژوهش، بازارچه‌های مرزی از نظر وضعیت اقتصادی بر روستاهای در فاصلۀ متوسط از مرز (15-5کیلومتری)، تأثیر بیشتری نسبت به روستاهای دور از مرز و نزدیک مرز داشته‌اند. همچنین فعال‌شدن این بازارچه‌ها در زمینة ارتقاء شاخص‌های اجتماعی، ازجمله: مشارکت اجتماعی، روحیة کار گروهی و تعاملات اجتماعی با روستاهای همسایه و کشور عراق نیز، تأثیر مثبتی بر جای گذاشته‌ است؛ از این رو باید با سازوکارهایی، زمینة افزایش مشارکت روستاها را در فعالیت بازارچه‌ها فراهم آورد و با آموزش روش‌های نوین تجارت و آشنایی با مقررات صادرات و واردات، جمعیت ساکن در منطقه را از منافع بازارچه‌ها بهره‌مند کرد. [1] Inverse Distance Weighted

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تأثیر بازارچه های مرزی بر کیفیت زندگی روستاییان مرزنشین (مورد مطالعه: بازارچه های مرزی و روستاهای شهرستان مریوان)

در پژوهش حاضر، به برررسی تأثیر بازارچه­های مرزی بر کیفیت زندگی روستاییان مرزنشین شهرستان مریوان پرداخته شده است. سؤال اصلی تحقیق این است که بازارچه‏های مرزی چه تأثیری بر کیفیت زندگی روستاییان مرزنشین داشته­اند؟ جهت سنجش مفهوم کیفیت زندگی، با توجه به پیشینۀ تجربی و ادبیات نظری، چهار بعد کیفیت زندگی (اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و روانی) با متغیرهای آن بررسی شده است. روش پژوهش، «ترکیبی»، تلفیقی از رو...

full text

نقش بازارچه ‏های مرزی در موازنه‏ سازی و تقارن فضای اقتصادی مناطق مرزی ایران (مطالعه موردی: بازارچه مرزی مریوان)

بازارچه‏های مرزی از جمله مولفه ‏های تأثیرگذار بر موازنه و تقارن فضای اقتصادی بین مناطق مرزی ایران با سایر مناطق است که این موازنه می‏تواند دارای تأثیرات مثبت و منفی به ترتیب برای خود منطقه و کل کشور باشند. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که بازارچه‏های مرزی ایران و مشخصا بازارچه مرزی مریوان چگونه می‏توانند در موازنه و تقارن اقتصادی مناطق مرزی ایران با سایر مناطق نقش همگرا و همپوشان داشته باشند؟ در...

full text

بررسی تأثیر بازارچه های مرزی بر توسعه ی شهری نمونه ی موردی (شهر مریوان، بازارچه باشماق)

چکیده در پی گسترش شهرنشینی در قرون اخیر و افزایش جمعیت که بر آن دامن زده ، امروزه توجه به شهر و مسائل شهری یکی از ضروریات برنامه ریزی در سطح کشور است. در مرزهای اکثر کشورهای در حال توسعه سطح قابل توجهی از نیاز مردم مرزنشین از طریق مبادلات مرزی تامین می¬شود. اینگونه مبادلات دارای نقش پر اهمیتی در مبادلات میان کشورهای همسایه بوده و باعث بهبود زندگی ساکنان نقاط مرزی می¬شود و این تاثیر اقتصادی در...

15 صفحه اول

نقش بازارچه های مرزی بر امنیت منطقه نمونه موردی: بازارچه مرزی باشماق مریوان

امنیت واژه پیچیده و به لحاظ کاربرد از گستردگی وسیعی برخودار است. از درونی ترین افکار و احساسات بشری گرفته تا مهمترین مسائل بین دولتها دربرگیرنده مفهوم امنیت است. از آن هنگام که انسان برای بقا و تأمین معاش خود با وسایل ابتدایی و دست ساز به مقابله با عوامل طبیعی پرداخت تاکنون که به دنبال عصر صنعتی شدن، سرعت، تکنولوژی و رویای برتری بر همنوعان و جهان پیرامون خود را از طریق وسایل پیشرفته نظامی و اتم...

15 صفحه اول

تأثیر بازارچه های مرزی بر رشد فیزیکی و ا قتصادی- اجتماعی شهرهای مجاو ر مورد: بازارچه مرزی باشماق مریوان

بازرگا نی و تجارت از مهمترین ارکان زندگی ا قتصادی است و رشد و گسترش آن در هر جامعه ای از مظاهر شکوه و رفاه در آن جامعه می باشد. منا طق مرزی به دلیل تماس با محیط های متنوع بیرونی، از ویژگی های خاصی برخوردارند . وجود مبادلات و پیوندهای فضایی د و سوی مرز و آسیب پذیری و تهدیدات مختلف ، ا همیت ویژه ای در فرایند برنامه ریزی توسعه و آمایش سرزمین به این مناطق مرزی داده است که در صورت غفلت از آن به طور ...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 3

pages  41- 62

publication date 2018-04-10

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023